Niegrzeczne, niesforne dziecko?

Na pewno wielu z Was zastanawia się, co jest nie tak, dlaczego Waszemu dziecku przychodzi coś z większym wysiłkiem niż jego rówieśnikom? I dlaczego właściwie rzeczy, które są proste i oczywiste, stanowią dla niego problem lub też jest nie do końca jasne, w jaki sposób może wykonać dany ruch czy czynność? Na początek pytania Czy twoje dziecko ma problemy ze skupieniem uwagi, słuchaniem i wypełnianiem poleceń? Czy ma problemy w nauce? Brzydko pisze, czyta jakby bez zrozumienia? Być może wydaje się być rozproszone i szybko zapomina, czego się wcześniej nauczyło? I do tego jak ma coś zrobić co mu nie wychodzi, co może sprawić mu wiele trudności woli wycofać się mówiąc - „nie chce mi się tego robić…., zróbmy coś innego…., to jest nudne…a może teraz zrobimy coś innego…”. Czy twoje dziecko samodzielnie ubiera się, je czy myję? Czy może wymaga nieznacznej pomocy? I czy właściwie twoje dziecko lubi wykonywać te czynności? Czy być może jest coś co mu przeszkadza a może drażni, podczas wykonywania poszczególnych zadań? A może zauważasz, że częściej niż inne dzieci potyka się i przewraca o własne nogi, przedmioty, nie patrzy przed siebie, wydaje się niezdarne i nieskoordynowane? A może usłyszałeś kiedyś że twoje dziecko jest „kiepskie” lub mniej „zdolne” w grach zespołowych, w kopaniu piłki, skakaniu, czy z rzucaniem piłki? A może twoje dziecko ma problemy emocjonalne, jest agresywne w stosunku do siebie lub otoczenia? Teraz odpowiedzi Znalezienie odpowiedzi nie jest łatwe. Żeby odnaleźć ją i sposób na poprawę zaburzonych funkcji twojego dziecka trzeba przeanalizować szczegółowo jego rozwój, zaczynając już od narodzin, wieku niemowlęcego, przedszkolnego do dzisiaj. Kształtowanie się systemów zmysłowych następuje już w przeciągu pierwszych lat życia. Bez nich dziecko nie reagowałoby na otoczenie w odpowiedni sposób, nie pokonywało tak zwanych „kamieni milowych”. Bez integracji zmysłów dalszy rozwój dziecka jest trudny, a nawet niemożliwy. Niewielu z nas zdaje sobie sprawę, iż wczesny okres rozwojowy może mieć istotny wpływ na pokonywanie poszczególnych etapów dorastania. Również na zdobywanie wiedzy, naukę czynności dnia codziennego i ewaluację umiejętności szkolnych. Jeżeli wszystkie te etapy rozwoju przebiegają w sposób prawidłowy wówczas dostarczanie, gromadzenie, interpretowanie i selekcjonowanie poszczególnych bodźców ze środowiska zewnętrznego następuje w sposób prawidłowy, wywołując odpowiednią czynność czy zachowanie. W momencie kiedy następuje nieprawidłowy przekaz bądź przetwarzanie i selekcjonowanie tych bodźców możemy mówić o zaburzeniach przetwarzania sensorycznego w obrębie modulacji sensorycznej (podwrażliwość, nadwrażliwość, poszukiwanie sensoryczne). Występują również zaburzenia różnicowania sensorycznego jak również zaburzenia ruchu na bazie sensorycznej. Dzieci wówczas nieprawidłowo przetwarzają i interpretują bodźce ze świata zewnętrznego dając niewłaściwą odpowiedź czy reakcję. Stanowić to może przyczynę problemów z zachowaniem u dziecka, z problemami w rozwoju, interpretacją otoczenia i społeczeństwa jak również edukacją szkolną. Zmysły gromadzą informacje Ludzie są istotami zmysłowymi, a doznania zmysłowe są nieodłączne przy wykonywaniu danych czynności. Tak więc, aby dziecko mogło funkcjonować w swoim środowisku w sposób prawidłowy, niezbędne jest dostarczenie mu takiej ilości bodźców, i zróżnicowania ich, by mogło optymalnie funkcjonować w społeczeństwie. Przetwarzanie sensoryczne jest to skomplikowany proces, podczas którego układ nerwowy człowieka odbiera informacje z receptorów zmysłów (dotyk, układ przedsionkowy, węch, smak, słuch, wzrok) następnie organizuje je i interpretuje oraz selekcjonuje w taki sposób, aby mogły być wykorzystane do celowego działania. Dotyk Zmysł dotyku jest jednym z najwcześniej rozwijających się zmysłów. Za świadomość dotknięcia odpowiedzialny jest dotyk protopatyczny (pierwotny) dominujący w okresie niemowlęcym. Natomiast za odbiór precyzyjnych informacji dotykowych (różnicowanie faktur i kształtu) odpowiada dotyk empiryczny (różnicujący). Zarówno dotyk empiryczny jak i protopatyczny rozwijają się stopniowo i muszą one utrzymywać się w równowadze uzależnionej od wieku i funkcjonowania dziecka. Zmysł dotyku jest odpowiedzialny za dostarczanie informacji niezbędnych do uzyskania różnorodnych umiejętności (takich jak: percepcja dotykowa, schemat ciała, planowanie ruchu, percepcja wzrokowa, umiejętności szkolne, bezpieczeństwo i stabilność emocjonalna, funkcjonowanie społeczne i wyobraźnia). Propriocepcja Za dostarczenie informacji z mięśni, stawów i więzadeł o pozycji części ciała oraz ich ruchach odpowiedzialny jest zmysł propriocepcji. Zmysł ten jest ściśle powiązany ze zmysłem dotyku i układem przedsionkowym. Wpływa on na świadomość ciała, kontrolę i planowanie ruchu, stopniowanie ruchu, postawę ciała, bezpieczeństwo emocjonalne oraz funkcjonowanie społeczne. Narząd przedsionkowy Zmysłem, który jest odpowiedzialny za dostarczenie informacji na temat siły grawitacji oraz ruchu jest narząd przedsionkowy. Wspomaga on kierowanie ciała w przestrzeni i wpływa między innymi na: bezpieczeństwo grawitacyjne, napięcie mięśniowe, ruch i równowagę oraz koordynację ruchową, przetwarzanie słuchowo-językowe, wzrokowo-przestrzenne, świadomość przestrzenną, planowanie ruchu, bezpieczeństwo emocjonalne i funkcjonowanie społeczne. SI - Integracja Sensoryczna Terapia SI polega na takim dobraniu ćwiczeń, aby dostarczyć dziecku (i jego układowi nerwowemu) określonej ilości prawidłowych bodźców tak, aby uzyskać prawidłową odpowiedź – nauczyć mózg właściwego reagowania na bodźce zewnętrzne. Jednak żeby rozpocząć terapię jej prowadzący musi w sposób prawidłowy i zgodny z metodą ocenić stan dziecka i zaplanować plan terapii tak aby przyniosła ona wymierny skutek. Zastanawiacie się Państwo czy ta terapia przynosi efekty, czy dziecko samo, z czasem, jakoś się nauczy odbioru tych wszystkich wrażeń? Musicie jednak wiedzieć iż nie leczone SPD (Zaburzenia Przetwarzania Sensorycznego) może doprowadzić do poważnych chorób psychicznych. Proszę jednak nie niepokoić się z góry. Nie wszystkie problemy Waszego dziecka muszą świadczyć o nieprawidłowym przetwarzaniu sensorycznym. Dlatego proponuję skontaktować się z terapeutą w celu weryfikacji czy faktycznie dany problem dotyczy zaburzeń SPD, czy też należy szukać innej przyczyny. mgr Ewelina Dziągwa Terapeutka Integracji Sensorycznej, fizjoterapeutka, promotorka zdrowia